Trzecie warsztaty kitabistyczne w Sokółce

     Już po raz trzeci w dniach od 7 do 9 października 2013 r. spotkali się  członkowie zespołu, pracującego nad zadaniem badawczym Tefsir – Projekt filologiczno-historycznego opracowania oraz krytycznego wydania tzw. tefsiru Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego z 2. poł. XVI w. Po wiosennych obradach w Ciechocinku, majowym spotkaniu konferencyjnym w Wilnie, zespół przyjechał na gościnne Podlasie, do Sokółki.
     Wybór miejsca spotkania nie wymaga szerszego komentarza, albowiem Podlasie jest najliczniej zamieszkiwaną przez społeczność tatarską częścią naszego kraju. Ponadto znajdują się tu dwa historyczne meczety – w Bohonikach i w Kruszynianach, dlatego też program spotkania został opracowany z myślą o wykorzystaniu walorów regionu, a w szczególności miejsc związanych z tatarszczyzną.  
     Trzecie interdyscyplinarne warsztaty kitabistyczne zostały roboczo zatytułowane Transliteracja tekstów – ocena i weryfikacja założeń wstępnych. W poniedziałek, 7 października 2013 r., po uroczystym otwarciu obrad i wypowiedzi prof. Czesława Łapicza na temat założeń teoretycznych projektu wobec praktyki badawczej, związanej z transliteracją muzułmańskich rękopisów, zespół udał się do Muzeum Regionalnego w Sokółce, w którym jest sala poświęcona społeczności tatarskiej. Oprócz ekspozycji związanej z życiem religijnym, rękopisami oraz ikonografią życia religijnego znajduje się tam  również bardzo interesująca sala, prezentująca broń używaną w dawnych wiekach przez Tatarów. Dotarliśmy także do kamienia upamiętniającego 300-lecie osadnictwa tatarskiego na ziemi sokólskiej, ustawionego w 1979 roku oraz do nowego Pomnika Wielokulturowości, umiejscowionego w pobliżu Starostwa Powiatowego w Sokółce.
     W popołudniowej sesji zespół pracował nad weryfikacją autorskich prac transliteracyjnych. Tego samego dnia późnym popołudniem odbyło się  spotkanie zespołu ze społecznością Tatarów, w trakcie którego  kierownik grantu zaprezentował cele i metody pracy nad rękopisami tatarskimi, co wywołało bardzo ciekawą dyskusję. Zabrał w niej głos m. in. Jan Adamowicz, prezes Rady Centralnej Związku Tatarów Rzeczypospolitej. Pokazany został również film o Tatarach na Białorusi. Spotkanie ze społecznością tatarską było niezwykle istotne w kontekście pracy nad rękopisami tatarskimi, które do dziś przez wielu Tatarów są wykorzystywane do celów religijnych. Zespół chciał w ten sposób pokazać, że podchodzi do badanych rękopisów z należytym szacunkiem, traktując analizowany materiał nie tylko jako zabytki piśmiennicze, ale również teksty religijne.
     Wtorek, 08 października 2013 r.,  rozpoczął się wystąpieniami prof. Marka Dziekana i dr Magdaleny Lewickiej, czyli arabistów z naszego zespołu, którzy komentowali opracowany system transliteracyjny i omawiali transliterację wybranych sur koranicznych. Na popołudnie zaplanowany był wyjazd na Szlak Tatarski. Odwiedziliśmy meczet w Bohonikach, gdzie miało miejsce niezwykle ciekawe spotkanie z imamem Aleksandrem Bazarewiczem. Następnie udaliśmy się do Kruszynian, gdzie po zwiedzeniu mizaru mieliśmy okazję skosztować orientalnych, tatarskich potraw w gościnnych progach Jurty Tatarskiej Dżennety Bogdanowicz. Poznawaliśmy również historię osadnictwa tatarskiego na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego, a w szczególności na Podlasiu. Wiedzą historyczną na ten temat dzielił się z uczestnikami wyjazdu dr Artur Konopacki.
     Środa była dniem, w którym nadal pracowaliśmy nad transliteracją. O komentarze białorutenistyczne oraz polonistyczne poproszono prof. Genadija Cychuna, dr Anettę Luto-Kamińską i dr Joannę Kulwicką-Kamińską. W tej części obrad trwały ożywione dyskusje nad sposobami wykorzystania i opublikowania zebranego już materiału filologicznego, a ponadto omówiono przyszłe plany badawcze.
     Przez cały czas trwania obrad i wyjazdów w teren cieszyliśmy się niezwykle piękną pogodą. Ostatniego dnia Janusz Bakun, właściciel „Zajazdu Bakunówka”, w którym uczestnicy warsztatów mieli swoją bazę, wręczył członkom zespołu okolicznościowe materiały promocyjne od siebie oraz od Burmistrza Miasta Sokółki.
     W tym miejscu należy wspomnieć, że spotkanie nie mogłoby się odbyć, gdyby nie praca sekretarzy, czyli nieocenionych dwóch pań Kamińskich: dr Joanny Kulwickiej-Kamińskiej i dr Anetty Luto-Kamińskiej, które panując nad uczestnikami, plikami papierów i wieloma innymi sprawami, dzielnie ogarniały grantową, biurokratyczną rzeczywistość.
     Zapraszamy do obejrzenia zdjęć z sokólskiego spotkania.
                                                                                           

Artur Konopacki

Program

Galeria